| به نژادی، پتانسیل ژنتیکی و جنبه‌های زراعی دو رقم جدید پنبه " پرتو و تابان" |
| کد مقاله : 1030-NCCOTTON (R1) |
| نویسندگان: |
|
عمران عالیشاه *1، کامران مظفری2، محمدرضا رمضانی مقدم3، موسی الرضا وفایی تبار4، مجید جعفرآقایی5، یعقوب سید معصومی6، آیدین حمیدی7، کمال قاسمی8، محمد رضی نتاج8 1رئیس بخش تحقیقات به نژادی - مؤسسه تحقیقات پنبه کشور- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی 2محقق پژوهشکده تحقیقات کشاورزی هسته ای 3بخش تحقیقات پنبه مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی 4عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی تهران 5عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان 6عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل 7عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال 8عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات پنبه کشور |
| چکیده مقاله: |
| کشت پنبه در در اغلب مناطق پنبه‌کاری کشور از اراضی حاصلخیز به اراضی حاشیه‌ای و کم حاصلخیز رانده شده است که اکثر آنها با کاهش منابع آب زیرزمینی و شوری مواجه هستند، از طرفی دیگر در سال‌های اخیر با توسعه سیستم کشت غله – پنبه یا کلزا- پنبه، احتمال مواجه شدن محصول پنبه با سرمای پاییزه بیشتر شده است بنابراین لزوم بکارگیری ارقام پرمحصول، زودرس و متحمل به شوری پنبه در این مناطق اهمیت خواهد داشت. ارقام جدید پنبه پرتو و تابان با بهره‌گیری از روش پرتوتابی هسته‌ای (جهش‌زایی) ژنوتیپ‌های خارجی حاصل شده‌اند. از ویژگی‌های بارز آنها می‌توان به عملکرد مناسب، زودرسی محصول، تحمل به شوری و تحمل بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی (رقم پرتو) اشاره کرد. بیش از 85 درصد محصول ارقام مذکور در یک دوره 135 تا 140 روزه (چین اول) قابل برداشت است و نسبت به ارقام متوسط رس حدود 25 تا 35 روز زودرس‌ترند. برقراری سیستم زودرسی در گیاه موجب کاهش هزینه تولید، صرفه‌جویی در مصرف آب و سموم و فرار گیاه از خسارت آفات می‌شود. رشد رویشی موتانت‌های جدید در مقایسه با ارقام متوسط‌رس یا دیررس پنبه متعادلتر است و این امر مدیریت محصول را تسهیل و امکان کشت پنبه پس از برداشت غلات (سیستم دو کشتی) را فراهم می‌کند. همچنین تحمل این ارقام در مقابل شوری خاک (تا EC=12)، امکان کشت پنبه در خاکهای شور و غیرشور را فراهم می‌سازد که این امر در فراهم شدن شرایط توسعه کشت پنبه در کشور مفید و مؤثر خواهد بود. از سایر ویژگی‌های موتانت‌های مذکور می‌توان به میانگین وزن غوزه 5.9گرم، کیل الیاف 38 تا 39 درصد، طول الیاف 30.8-29.8 میلی‌متر، یکنواختی 85 درصد، میکرونری 4.3 میکروگرم بر اینچ، استحکام الیاف 31 تا 32.4 گرم بر تکس و کشش 7 درصد اشاره کرد که از لحاظ خواص تکنولوژیکی الیاف در گروه‌های خوب جای دارند. ارقام پرتو و تابان از سازگاری عمومی خوبی برخورداردند و برای کشت در اغلب مناطق پنبه کاری کشور مناسبند، ولی در صورتی‌که احتمال بیماری در یک منطقه وجود داشته باشد، رقم پرتو ارجح خواهد بود. |
| کلیدواژه ها: |
| موتانت، پنبه، زودرس، تحمل به تنش |
| وضعیت : چکیده برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است |