| معرفی بیماری قرنطینه‌ای پیچیدگی برگ پنبه (Cotton leaf curl virus) تهدیدی برای زراعت پنبه در ایران |
| کد مقاله : 1078-NCCOTTON |
| نویسندگان |
|
سارا قارونی کاردانی *1، فاطمه آزاد دیسفانی2، منصور صلاتی2 1بخش گیاه پزشکی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی. مشهد. ایران 2بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران |
| چکیده مقاله |
| بیماری پیچیدگی برگ پنبه یک بیماری جدی در پنبه می‌باشد که موجب خسارت عمده‌ای به این محصول در برخی نواحی گرمسیری می‌گردد. عامل بیماری، ویروس پیچیدگی برگ پنبه (Cotton leaf curl virus, CLCuV) از جنس Begomovirus و تیره Geminiviridae است. همچنین وجود یک مولکول وابسته به نام betasatellite برای القاء علایم بیماری توسط این بگوموویروس ضروری است. این بیماری توسط آفت عسلک پنبه (Bemisia tabaci) به روش پایا انتقال می‌یابد. این گروه از حشرات علاوه بر خسارت مستقیم به عنوان ناقل ویروس، پراکنش جمینی ویروسها را به فواصل دور امکان پذیر کرده‌اند. این ویروس قابلیت انتقال مکانیکی و انتقال با بذر را ندارند. گیاهان پنبه‌ی آلوده به بیماری پیچیدگی برگ، بسته به شدت بیماری، دامنه‌ای از علائم را نشان می‌دهند. علائم بیماری شامل ضخیم شدن و زردی رگبرگ‌ها می‌باشد. در شرایط حاد، برگ‌ها رو به بالا یا پایین پیچیده می‌شوند که این علائم همراه با متوقف شدن رشد گیاه به سبب کاهش فاصله‌ی میانگره‌ها می‌باشد. در آلودگی شدید، زائده‌های برگ مانند فنجانی شکل (enations) در روی رگبرگ‌های سطح زیرین برگ‌های پیچیده تولید می‌شود. در برگ‌های بیمار قدرت فتوسنتز کاهش یافته و بوته‌های پنبه قدرت باردهی را از دست می‌دهند و رنگ سبز بوته به زردی متمایل می‌شود. ظهور بیماری در مرحله‌ی گیاهچه موجب کاهش شدید گل‌دهی، تشکیل قوزه، بلوغ، عملکرد بذر پنبه و کیفیت فیبر خواهد شد. این بیماری تاکنون در ایران گزارش نشده است هرچند در سال 1391 بتاستلایت همراه با ویروس پیچیدگی برگ پنبه (بخشی از اجزای ویروسی مورد نیاز برای القاء علائم بیماری)، هم در گیاه پنبه و هم در علف هرز عروسک پشت پرده و از استان فارس جداسازی و گزارش شده است. با توجه به وجود گسترده ناقل بیماری، حضور این بیماری به صورت خفیف بعید به نظر نمی‌رسد. بنابراین در صورت ورود یا همه‌گیر شدن بیماری خسارت آن غیر قابل جبران خواهد بود. لذا ردیابی و تشخیص وجود این ویروس از اولویت ویژه‌ای برخوردار است و بایستی اقدامات پیشگیرانه برای نظارت بر شیوع کمپلکس بتاستلایت-جمینی ویروس درکشور به کار گرفته شود. |
| کلیدواژه ها |
| بتاستلایت، بگوموویروس، بیماری پیچیدگی برگ پنبه |
| وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است |