| سناریوهایی برای ارتقای بهرهوری آب در کشت پنبه در شرایط شور |
| کد مقاله : 1089-NCCOTTON |
| نویسندگان |
|
یوسف هاشمی نژاد * عضو هیات علمی/ مرکز ملی تحقیقات شوری |
| چکیده مقاله |
| پنبه یکی از محصولات استراتژیک کشور است که به دلیل تحمل به شوری بالا، در مناطق شور فلات مرکزی، بخصوص خراسان بزرگ و استان گلستان در مقیاس قابل توجهی گسترش یافته است. در فلات مرکزی، کشت این محصول، الزاماً بایستی همراه با آبیاری باشد که به بیش از 10 نوبت آبیاری نیز می‌رسد. آبیاری در شرایط شور به‌معنی ورود نمک به‌همراه آبیاری است. برای ارتقای بهرهوری آب در شزایط شور بایستی عملکرد اقتصادی افزایش و مصرف آب کاهش یابد. مدل‌های اگروهیدرولوژیکی این امکان را فراهم می‌آورند که تاثیر سناریوهای مختلف مدیریتی را بر عملکرد محصول، مصرف آب و نهایتاً بهرهوری آب ارزیابی نموده و نهایتاً سناریوی مطلوب انتخاب گردد. در این پژوهش با استفاده از مدل رایانه‌ای SWAP رشد و عملکرد پنبه در شرایط شور سبزوار در استان خراسان رضوی برای سال 1397 شبیه سازی شد. پس از واسنجی مراحل فنولوژیکی، سطح سبز، توزیع فرآورده‌های فتوسنتزی در اندام‌های مختلف و عملکرد محصول با مقادیر اندازه‌گیری شده در مزرعه، مدل واسنجی شده برای ارزیابی سناریوهای مختلف در شرایط شوری آب آبیاری 4 و 10 دسی‌زیمنس بر متر مورد استفاده قرار گرفت. سناریوها شامل کم‌آبیاری در سطوح 100%، 90%، 80%، 70% و 60% تبخیر و تعرق پتانسیل و نیز تاریخ‌های کشت 15 اردیبهشت ماه، 30 اردیبهشت ماه و 15 خردادماه بود. از طریق مقایسه مقادیر مصرف آب، عملکرد وش و بهرهوری آب، مناسب ترین سناریو انتخاب گردید. بر اساس نتایج حاصله از طریق کم آبیاری و تغییر تاریخ کاشت می توان بهرهوری آب را افزایش داد. |
| کلیدواژه ها |
| پنبه، تاریخ کاشت، شوری، کم‌آبیاری، مدل‌سازی |
| وضعیت: چکیده برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است |