ارزیابی تحمل خشکی در توده‌های بومی پنبه ایران
کد مقاله : 1091-NCCOTTON
نویسندگان
مجید طاهریان *1، حسن نجار2، حسن فلاحتی3
1بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
21- بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
32- بخش تحقیقات آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
چکیده مقاله
تنش‌های محیطی از مهمترین عوامل کاهش دهنده عملکرد و تولید گیاهان زراعی به شمار می‌روند. تنش خشکی و کم آبی یکی از اساسی‌ترین مشکلات کشاورزی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. هدف از این تحقیق شناسایی برترین شاخص‌های تحمل و انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل خشکی با عملکرد پایدار پنبه بود .این پژوهش به صورت دو آزمایش جداگانه یکی تحت تنش کم آبی و دیگری بدون تنش، طی سال 1395 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشمر اجرا شد. هر آزمایش شامل 19 رقم و توده بومی پنبه بود که در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. 11 شاخص گزینش شاملATI, SSPI, RDI, DI, YSI, YI, TOL, SSI, STI, GMP, MP براساس عملکرد وش تحت شرایط تنش و بدون تنش خشکی محاسبه شدند. در این پژوهش عملکرد در شرایط بدون تنش، دارای همبستگی مثبت و معنی‌دار با عملکرد در شرایط تنش کم آبی بود.این مطلب بیانگر این است که عملکرد بالا در شرایط مطلوب، منجر به بهبود عملکرد در شرایط تنش در برخی ژنوتیپ‌ها شده است. نتایج نشان دادند شاخص های YI ,STI ,GMP ,MP و DI تنها شاخص‌هایی بودند که همبستگی مثبت و معنی‌داری با عملکرد وش در دو شرایط تنش و بدون تنش داشتند و قادر به تفکیک ژنوتیپ‌های برتر و پایدار در هردو شرایط آزمایش بودند. همچنین همبستگی بین عملکرد وش تحت شرایط بدون تنش و تنش مثبت و معنی‌دار بود. نتایج بای‌پلات ژنوتیپ‌ها و همچنین طبقه بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس میانگین و طبقه بندی شاخص‌ها نشان دادندتوده‌های بومی شهرضا، سرخه سمنان و قوزه قرمز کاشمر ژنوتیپ‌های متحمل و توده‌های بومی الیاف رنگی و قوزه قرمز برگ سبز قم حساس به تنش کم آبی بودند.
کلیدواژه ها
پنبه، شاخص‌های تحمل، تنش رطوبتی، پایداری عملکرد
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است