مقایسه خصوصیات کمی و کیفی لاین های برتر پنبه دیپلوئید حاصل از دورگ گیری بین گونه ای (هرباسئوم و آربارئوم)
کد مقاله : 1092-NCCOTTON
نویسندگان
حسن نجار *
سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی - ایستگاه تحقیقات کاشمر
چکیده مقاله
خراسان رضوی بالاترین سطح زیر کشت پنبه در کشور را داراست. در مناطق زیادی از پنبه کاری این استان هنوز هم بواسطه آب و خاک شور و شرایط خاص منطقه پنبه های بومی ایران یا همان دیپلوئید ها( Gossypium herbaseum) کشت می شوند. از قدیم الایام برداشت آنها به این صورت بوده است که غوزه ها را در پایان فصل برداشت کرده و در فصل زمستان و بتدریج وش ها را از غوزه ها جدا می کردند، علاوه بر این مشکل دیر رسی، عملکرد پائین نیز وجود دارد. اما نباید فراموش کرد که پنبه های بومی نسبت به بیماریهایی نظیر ورتیسیلیوم و فوزاریوم و آفات مختلف مقاوم تر می باشد. به منظور بهبود صفات مهمی نظیر زودرسی و عملکردوش، دورگ های بین گونه ای دیپلوئید حاصل از تلاقی گونه‌های هرباسئوم و آربارئوم شامل 8 هیبرید دیپلوئید بین گونه ای به همراه سه شاهد دیپلوئید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو استان خراسان رضوی ( ایستگاه تحقیقات کاشمر) و استان گلستان ( ایستگاه تحقیقات هاشم آباد) برای دوسال کشت گردید. زودرسی از جمله صفات مهمی است که می‌تواند فرار گیاهان زراعی از شرایط تنش را فراهم سازد. این صفت به گیاه توانایی تولید محصول را قبل از بروز تنش می‌دهد. مطالعات انجام شده حاکی از آن است که ژنوتیپ‌های دیررس معمولا به شرایط مطلوب و ژنوتیپ‌های زودرس به شرایط خشک سازگارتر می‌باشند. نتایج نشان داد صفات درصد کیل و زودرسی دورگ ها در منطقه کاشمر با 22/37 و 76/55 بالاترین میانگین را دارا بود. نتایج تجزیه مرکب دو منطقه نشان داد بالاترین میانگین صفات درصد کیل، زودرسی و ارتفاع بوته به ترتیب با 02/36 ، 86/58 و 31/147 مربوط به منطقه کاشمر بود.
تیمار شماره 11 (توده سبزوار) با میانگین 100/4 گرم بیشترین وزن غوزه را به خود اختصاص داد و با تفاوت معنی داری با بقیه ژنوتیپ ها در گروه آماری a قرار گرفت.
نتایج حاصله نشان داد دورگ های12-92 KD و 2-92 KD بیشترین میزان زودرسی و درصد کیل را نسبت به شاهد های آزمایش و نیز سایر دورگ های مورد بررسی به خود اختصاص دادند.
کلیدواژه ها
پنبه،زودرسی، عملکرد، غوزه قرمز، دیپلوئید
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است