بررسی خصوصیات کمی و کیفی لاین های امید بخش پنبه دیپلوئید (بومی)
کد مقاله : 1093-NCCOTTON
نویسندگان
حسن نجار *
سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی - ایستگاه تحقیقات کاشمر
چکیده مقاله
پنبه های بومی ایران یا همان دیپلوئید ها (Gossypium herbaseum) در سطح وسیعی در3 استان خراسان کشت می شوند. به منظور بهبود صفات مهمی نظیر زودرسی و عملکردوش،لاین های امید بخش بومی انتخابی از داخل دورگ های بین گونه ای دیپلوئید حاصل از تلاقی گونه‌های هرباسئوم و آربارئوم شامل3 هیبرید دیپلوئید بین گونه ای به همراه 2 شاهد دیپلوئید در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار منطقه از استان خراسان رضوی ( کاشمر، نیشابور،سبزوار و فیض آباد ) برای دوسال کشت گردید. تجزیه مرکب نشان داد که دورگ‌های تحت بررسی یعنی تیمارهای شماره 1 (11-92-KD) با 02/58 درصد، شماره 3 (19-92-KD) با 92/57 درصد و تیمار شماره 2 (17-92-KD) با 94/56% بیشترین درصد زودرسی را داشتند و در گروه آماری a قرار گرفتند. دو شاهد آزمایش، کمترین درصد زودرسی را داشته و درگروه b قرار گرفتند به صورتی که تیمار شماره 4 (توده غوزه قرمز) با میانگین 63/45 درصد و تیمار شماره 5 (توده آریا) با میانگین 75/44% زودرسی کمتری داشتند. اختلاف بین مکان‌ها برای صفت درصد زودرسی در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. بیشترین درصد زودرسی (02/56%) در سبزوار مشاهده شد و پس از آن کاشمر با 93/53 درصد، فیض‌آباد با 99/51 درصد و در نهایت نیشابور با 66/48 درصد قرار داشت. در بین سه دورگ مورد آزمایش، دورگ شماره 2 (17-92-KD) با میانگین 03/1 تن در هکتار محصول بیشتری تولید کرد. همچنین، دورگ شماره 2 (17-92-KD) به ترتیب با میانگین 08/20 و 06/19 عدد، بیشترین تعداد شاخه زایا و غوزه باز را در بین دورگ‌های دیپلوئید تولید کرد. تیمار شماره 5 (شاهد آریا) با میانگین قطر طوقه 48/1 سانتیمتر در رتبه اول و سپس تیمار شماره 4 (شاهد غوزه قرمز) با میانگین 43/1 سانتیمتر در رتبه دوم قرار گرفته و در گروه آماری a بودند. بهترین دورگ از نظر رشد، شماره 2 (17-92-KD) بود که با قطر طوقه 33/1 سانتیمتر در رتبه سوم جای داشت و پس از آن دورگ‌های شماره 3 (19-92-KD) با 28/1 سانتیمتر و شماره 1 (11-92-KD) با 27/1 سانتیمتر در رتبه های چهارم و پنجم قرار گرفتند.
کلیدواژه ها
پنبه،زودرسی، عملکرد، غوزه قرمز، دیپلوئید
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است