| معرفی پنبه رنگی محلی "مله" در راستای حفاظت از ذخایر ژنتیکی گیاهی بومی استان خراسان جنوبی و اهمیت کشت و توسعه آن |
| کد مقاله : 1129-NCCOTTON |
| نویسندگان |
|
آزیتا نخعی *1، محسن آرزمجو2، عمران عالیشاه3 1پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی 2رئیس و پژوهشگر بخش تحقیقات کنترل و گواهی بذر و نهال- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی- سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی 3دانشیار موسسه تحقیقات پنبه کشور/ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان. ایران |
| چکیده مقاله |
| چکیده: این پژوهش از سال 96 به منظور ارزیابی و بررسی پایداری صفات مرفولوژیکی و خالص سازی مقدماتی توده بومی پنبه مله با هدف حفاظت از ذخایر ژنتیکی گیاهی بومی استان و دستیابی به بذر ی با کیفیت همراه با حفظ اصالت رقم، در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی در حال اجرا می باشد. با توجه به اضمحلال و فرسایش ژنتیکی این توده محلی طی 30 سال گذشته در اثر کاشت ارقام تجاری و بی‌توجهی به این خزانه ژنتیکی با ارزش، این بذر طی سال‌های 95 و 96 طبق دستورالعمل سازمان جهانی ذخایر ژنتیکی گیاهی(IPGRI) از مناطق احتمالی رویشی، جمع‌آوری و برای هر نمونه ثبت شناسنامه-ای انجام پذیرفت. این بذور در سال 98 در مساحت 2000 متر مربع با رعایت فاصله ایزولاسیون از سایر ارقام پنبه، کشت و تمامی مراحل کاشت، مراقبت‌های داشت و برداشت با نهایت دقت و نظارت کارشناسان متخصص زراعی، آفات و بیماریها و تحقیقات ثبت و گواهی بذر انجام شد. اهم صفات مرفولوژیکی و زراعی شامل: ارتفاع بوته، تعداد شاخه های زایشی، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، وزن صد دانه، عملکرد دانه و وش و غیره ثبت و ارزیابی شد. این توده متعلق به پنبه های دیپلوئیدی و دارای الیاف رنگی با طیف کرم تا قهوه ای، الیاف کوتاه با طول متوسط 38/21 میلی متر، بسیار نرم و کرک مانند با استحکام تقریبیg/tex 7/19 و میزان کشش 8/6% و با شاخص میکرونر 20/4 میکرو‌گرم بر اینچ می‌باشد. متوسط تعداد غوزه در بوته 80-60 عدد و در بعضی بوته‌ها به 100 غوزه هم می‌رسد. دانش بومی پنبه مله حکایت از ویژه‌گی‌های قابل توجهی از جمله سازگاری با شرایط خشکی و شوری، پر غوزه بودن، زیبایی رنگ، ماندگاری و ثبات رنگ این پنبه و پارچه‌ی مله حتی با شستشوی مکرر و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، نگاه معنوی به این پنبه و پارچه‌ی مله و کاربردهای دارویی و بهداشتی آن دارد. همچنین با توجه به پتانسیل‌ها و صفات بارز پنبه مله، این رقم محلی می‌تواند به عنوان پایه اصلاحی ارزشمند مورد توجه بریدرها و به-نژادگران پنبه قرار گیرد. |
| کلیدواژه ها |
| ذخایر ژنتیکی، پنبه مله، توده محلی |
| وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است |