مروری بر فعالیت های شاخص‌ موسسه تحقیقات پنبه در یک دهه اخیر
کد مقاله : 1133-NCCOTTON
نویسندگان
قربانعلی روشنی *
خیابان شهید بهشتی، موسسه تحقیقات پنبه کشور
چکیده مقاله
پنبه گیاهی صنعتی با ارزش افزوده بسیار بالا (2200 درصد) است که نقش مهمی در تأمین نیازهای غذایی و پوشاک انسان به عهده دارد. این محصول هم اکنون در بیش از 14 استان کشور و در سطحی حدود90 هزار هکتار کشت شده و حدود 50 درصد نیاز محلوج کشور در داخل تأمین می نماید. مؤسسه تحقیقات پنبه کشور به عنوان هماهنگ‌کننده برنامه‌های تحقیقاتی پنبه در کمتر از یک دهه، سرعت معرفی رقم جدید پنبه را از بیش از 4 سال به کمتر از یک سال ارتقاء داده و سرعت آن را با کشورهای پنبه‌خیز حوزه مدیترانه (مانند ترکیه، یونان و اسپانیا) همتراز نموده است. ارتقای پتانسیل تولید محصول در کشور از 2/2 تن در هکتار به بیش از 2/3 تن در هکتار، کاهش طول دوره رشد پنبه از 180 به 120 روز که علاوه بر 120 میلیون مترمکعب صرفه جویی سالانه در مصرف آب کشاورزی، حذف یک مرحله وجین و کاهش تا دو مرحله ای سمپاشی در مزارع پنبه سبب گردیده تا سالیانه معادل 81 میلیارد تومان (900 هزار تومان در هکتار) از هزینه های کشاورزان زحمتکش پنبه کار کشور کاسته شود. جدیدترین دستاورد این موسسه که با همکاری پژوهشگاه کشاورزی هسته ای سازمان انرژی اتمی و با بهره گیری از تکنیک پرتوتابی و موتاسیون ایجاد شده رقم‌های جدید پنبه به نام های "پرتو و تابان" است که علاوه بر زودرسی، همزمان رسی غوزه ها، متحمل بودن به شوری آب و خاکEC=8-12) )، نسبت به بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی نیزمتحمل هستند. از دیگر برنامه های کاربردی سال جاری موسسه می توان به بهره گیری از توان متخصصین ایرانی مقیم خارج و تلاش برای راه اندازی کارخانه دلینته و تکمیل زنجیره تولید بذور استاندارد پنبه، بهینه سازی مصرف انواع کودها به کمک آلبوم اختصاصی نقشه های رقومی حاصلخیزی خاک تهیه شده برای هر یک از مراکز خدمات جهاد کشاورزی گلستان اشاره نمود. ضمنأ هوشمندسازی کشاورزی با کمک استفاده از عکس‌های ماهواره ای و شاخص های پوشش گیاهی برای پایش دقیق آفات و بیماری‌های پنبه در دستور کار سال جاری بوده که علاوه بر مهار موثر آنها، در سطح کلان سبب کاهش سمپاشی ها تا حداقل دوبار خواهد شد.
کلیدواژه ها
ارقام موتانت، پنبه، فعالیت های شاخص، هوشمندسازی کشاورزی و بذور
وضعیت: چکیده برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است