مدیریت علف‌های‌هرز در نظام‌های خاک‌ورزی حفاظتی پنبه
کد مقاله : 1138-NCCOTTON
نویسندگان
ناصر باقرانی *1، مهدی مین باشی2
1عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
2عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، بخش تحقیقات علف های هرز
چکیده مقاله
خاک‌ورزی حفاظتی به روش‌هایی از خاک‌ورزی اطلاق می‌شود که در آن ضمن به‌حداقل رساندن به‌هم‌خوردگی خاک، پس‌از کاشت بذر حداقل 30 درصد از بقایای محصول قبلی روی سطح زمین حفظ شده باشد. از انواع روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی بسته‌به میزان بقایای باقیمانده به‌ترتیب می‌توان به بی‌خاک‌ورزی، حداقل خاک‌ورزی، کاهش خاک‌ورزی و خاک‌ورزی پشته‌ایی اشاره نمود. بررسی نتایج آزمایش‌های ده سال اخیر در ایران نشان می‌دهد که از بعد مدیریت علف‌های‌هرز، کاستن از شدت و تعداد عملیات خاک‌ورزی موجب افزایش تراکم علف‌های‌هرز می‌گردد و به‌طور معمول درسال‌های اول، این افزایش به‌نفع علف‌های‌هرز یک‌ساله و پس‌از آن به‌نفع چند ساله‌ها خواهد بود. در بین یک‌ساله‌ها، شیوع علف‌های‌هرز خانواده گندمیان بیش از پهن‌برگ‌ها می‌باشد. بدیهی‌است‌که با‌توجه‌به تفاوت بین روش‌های خاک‌ورزی، اتخاذ مناسب‌ترین استراتژی مبارزه با علف‌های‌هرز نیز اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. پیشگیری مهم‌ترین اصل مدیریت علف‌های‌هرز در سامانه‌های زراعی است. درواقع میزان افزایش تراکم علف‌های هرز متعاقب اجرای خاک‌ورزی حفاظتی بستگی‌به میزان انتقال بذر از سال قبل دارد. درمبحث کنترل، مهار شیمیایی علف‌های‌هرز و وابستگی بیشتر به سموم علف‌کش اجتناب‌ناپذیر می‌شود. جمع‌بندی نتایج تحقیقات موجود در این زمینه بر استفاده از علف‌کش‌های تریفلورالین یا اتال‌فلورالین به‌صورت پیش از کاشت و تریفلوکسی سولفورون به‌صورت پس‌رویشی در زراعت پنبه تاکید می‌نماید. البته، کاربرد این علف‌کش‌ها سامانه‌های خاک‌ورزی حفاظتی با‌توجه‌به عدم امکان اختلاط و وجود بقایا روی سطح خاک تا حدودی متفاوت از خاک‌ورزی مرسوم خواهد بود. مصرف تریفلورالین در آب آبیاری می تواند جایگزین اختلاط آن با خاک در نظام‌های بی‌خاک‌ورزی شود.
واژه‌های کلیدی: پنبه، شخم، علف‌کش، کولتیواتور،
دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی:
در اغلب موارد افزیش تراکم علف‌های هرزی که به‌دنبال اجرای سیستم‌های شخم کاهش‌یافته مشاهده می‌شود یک پدیده انتقالی است و کاملاً وابسته به میزان مهار علف‌های هرز در کشت سال‌های قبل می باشد. از‌این‌رو، با‌توجه‌به بانک غنی بذر علف‌های هرز در خاک توصیه می‌شود تغییر رژیم شخم از خاک‌ورزی مرسوم به سامانه‌های خاک‌ورزی کاهش‌یافته به‌تدریج صورت گیرد.
کلیدواژه ها
پنبه، شخم، علف‌کش، کولتیواتور،
وضعیت: چکیده برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است